[ Facta, september 1994 ]
Negentien jaar na mijn afstuderen heb ik eindelijk mijn wetenschappelijke bestemming gevonden. Leunstoelsocioloog ben ik geworden. Altijd stond deze discipline in een slecht blaadje. De leunstoelsocioloog was de man die in zijn werkkamer dikke boeken las en overbodige theorieën formuleerde. De leunstoelsocioloog werd uitgelachen omdat hij niet empirisch te werk ging.
Maar nu is die tijd voorbij. Comfortabel achterover geleund heb ik, in luttele dagen en zonder een cent subsidie, een diepgaand onderzoek verricht naar het moeilijkste thema dat zich denken laat: de seksuele fantasieën van mannen en vrouwen. Nonrespons deed zich niet voor. De anonimiteit, het grootste struikelblok bij dit soort onderzoek, was gewaarborgd. De betrouwbaarheid van het gebruikte instrument was groot.
Het ideaal van iedere socioloog - de blik door het sleutelgat - gaat tegenwoordig in vervulling door een simpele greep naar de telefoon. Via de 06-lijnen worden de diepste sexwensen live voor je opgevoerd terwijl je thuis in je leunstoel zit. Bovendien is het mogelijk een methode toe te passen die normaal bij sociaal-seksuologisch onderzoek op bezwaren stuit: die van de participerende observatie. De onderzoeker kan onbekommerd deelnemen aan de ene orgie na de andere.
Het gaat hier om puur kwalitatief onderzoek. Over de achtergronden van sekslijnbellers is weinig bekend, behalve dat het in meerderheid mannen zijn. In hoeverre zij representatief zijn voor de hele bevolking is onduidelijk. Het is mogelijk dat de 06-bellers in hun seksuele voorkeuren eerder een karikatuur dan een afspiegeling van de bevolking vormen. Dat verandert overigens weinig aan de richting van de conclusies.
Hieronder vat ik mijn bevindingen samen. Alle hypotheses die ik voorafgaand aan het veldwerk had geformuleerd, zijn verbrijzeld. Bevestigd is alleen de nulhypothese, ontleend aan de feministische literatuur, die luidde: 'De Nederlandse man is als minnaar een hork. Zijn wildste fantasieën zijn in drie woorden samen te vatten. Steeds dezelfde woorden.'
Het dankbaarste gebied voor participerende tele-observatie wordt gevormd door de groepssexlijnen, waar zes tot tien deelnemers worden verwend door professionele gastvrouwen en -heren. De duur van de sessies loopt uiteen: op de heterolijnen bedraagt het gemiddelde zo'n tien minuten. Op de homolijnen wordt minder tijd verspild aan franje. Daar is het met vijf minuten meestal wel bekeken. De lesbische lijnen contrasteren hiermee sterk. Een kwartier, twintig minuten is geen uitzondering.
In het algemeen nemen maar een paar aanwezigen daadwerkelijk deel aan de conversatie. De rest luistert mee vanuit het telefonisch duister. Wanneer een séance ten einde is, en alle gesprekspartners hebben opgehangen, moeten de onbekende stillen worden aangesproken. Op de heterolijnen klinken dan, na het 'Wie is daar?' van de dames, besmuikt en zacht wat voornamen.
Hoe zien jullie er uit, willen de gastvrouwen weten. Welaan, een meter tachtig, 79 kilo, maat 54, bruin haar, blauwe ogen, veel borsthaar, geen snor, 'dat is het wel dacht ik.' Wagen de dames het, met dit dokterslijstje geen genoegen te nemen, dan wordt subiet de jij-bak in stelling gebracht: 'Zeg, hoe zien jullie er eigenlijk uit?'
Praten is werk voor de gastvrouwen. Hun minnaars beperken zich tot het formuleren van wensen en, voor de gezelligheid en de conversatie, het herhalen van wat de gastvrouw zei.
-Kees?
-Ik wacht op jou.
-Ik ben benieuwd wat je met me gaat doen.
-Je bent benieuwd.
-Kees, ik heb mooie roze lingerie aan.
-Zo, roze lingerie?
Maar de dames hebben ook iets van schooljufs. Je moet goed opletten, want je kan ieder moment een beurt krijgen.
-Nico, ik zou wel eens een beetje gepest willen worden door jou.
- Door mij?
-Paul, ga jij n's met Nico overleggen wat jullie met ons willen
doen.
-Ik? Nou, 't maakt mij niet uit hoor.
-(bromstem) Misschien dat we meteen tot daden kunnen overgaan.
Toch blijven de dames het proberen. Ze zijn vastbesloten, ooit nog eens een fantasievolle minnaar aan de lijn te krijgen.
-Waar zou je 'm willen stoppen, Theo?
-Lekker tussen je tieten.
-Wat moet ik dan met m'n tieten doen?
-Nou gewoon, lekker stilhouden!
Soms krijgen de dames er eentje aan de praat. Het gevolg is een soort voetbalverslag.
-Gijs, ik tel af, van drie naar nul, en dan stoot je 'm in één keer erin.
-Ja! Afgsproken! Drie..twee..een...
-Boem! Helemaal d'r in!
De Nederlandse man over zijn passie lijkt nog het meest op ir Ad van Emmenes over een pinantie.
De twee gastdames van de Orgiefoon, één van de populairste 06-nummers, zijn droomdames, zonder meer. Ze zijn verleidelijk zonder grof te zijn. Komen ze in hun opwinding tot het gebruik van onbetamelijke woorden, dan gebeurt dat in de vorm van een spannende mini-explosie. Het Woord wordt voorafgegaan door een veelbelovende pauze, daarna wordt de eerste lettergreep met grote vastberadenheid uitgestoten. Is de eerste letter een medeklinker, dan wordt die zo stemhebbend mogelijk uitgesproken: 'Ik pak je....Bbballen hoor!'
De permanente staat van opwinding waarin de dames verkeren, wordt al aangewakkerd als je telefonisch je pink beweegt. In hun genotskreetjes ligt ook iets van moederlijke aanmoediging besloten, en van puur enthousiasme dat de man aan de lijn in ieder geval iets zegt.
-Hoe heet je?
-Piet.
-Hmmmmmmm!
-Piet, jij komt heerlijk tussen ons in liggen.
-Toe maar!
-En dan mag jij in ons kutje kijken en ons vertellen wat je ziet.
-..(stilte).. Nou eh, sappig. Met name die van jou, Cindy. Erg sappig.
-..(plotselinge vrouwenstem) Moet je koffie?
Bliep, weg is Piet. De achterblijvenden constateren dat niemand van hen het over koffie heeft gehad. Tien minuten later, als Piet zijn bakje opheeft en zich schaapachtig weer meldt, hebben de gastdames nog de slappe lach.
Soms gaat het fout:
-Heb je genoten, Henk?
-Paul.
Maar meestal gaat het goed. Met bewonderenswaardige nauwgezetheid passen de gastvrouwen het beginsel van de verdelende rechtvaardigheid toe. Als het druk is gaan ze een beetje lijken op de juffrouwen van de taxicentrale, wanneer er veel ritjes gemaakt moeten worden. 'Wim? Jij komt naast mij liggen. Klaas? Thea vindt het heerlijk als jij haar billen streelt. Stanley? Wil jij met Paul...'
'Paul is weg,' meldt een stem. 'Maar dan pak ik je ene borst en Wim, jij pakt d'r andere borst. En als Thea dan Stanley pijpt en Klaas mij dan eh...'
'Ik streel Thea d'r billen al, hoor.'
Heeft de karavaan zich eenmaal in beweging gezet, dan gaan de mededelingen van de dames eerder lijken op de codeberichten van Radio Oranje. 'Stanley? Hou me bij m'n billen vast. Wim? Ga door. Klaas? Ik wil je horen likken.'
'Zo goed?' Ergens in het duister smakt iemand ritmisch in de telefoonhoorn.
Gastvrouwen op de kleinere sexlijnen zijn vaak beduidend minder spiritueel, zo niet ordinair. Zij kampen ook vaker met technische onvolkomenheden.
-Wil je iets duidelijker praten, schatje?
-(ver weg in geruis) ..Dan zet ik je op m'n knieën.
-Je zet me op je knieën.. ja.
-En dan stop ik 'm van achteren d'r in.
-Je stopt hem erin... waar doe je 'm in, schatje?
Het afscheid verloopt vaak in een vriendelijk soort camaraderie. 'Komt ie hoor!' 'Nou, ik floep d'r uit.' 'Ajuus, ik ga douchen.' Maar sommige brief encounters eindigen met een ontluisterende bruuskheid. Plotseling wordt het gehijg dunner, vervolgens wordt het geheel gestaakt, om plaats te maken voor een ongerust: 'Henk?'
'Weg,' meldt een stem uit het duister. En ter verduidelijking: 'Klaargekommen.'
'Mooie boel,' pruttelt Cindy. 'En ik lig hier maar.'
Soms klinkt in zulke gevallen een plotseling onverbiddellijk tuut..tuut..tuut.. De ingesprektoon: het snurken van de telefonische minnaar.
-Heb je je kleren nog aan? Doe die even uit dan.
-Ja, ik ben al bezig (stem verwijdert zich van de telefoon)...'t is een beetje onhandig, want ik heb de telefoon op de trap.
-Wat ben je aan het doen?
-Nou, ik zit hier onder op die trap.
-Ik heb een grote. Heb jij ook een beetje een behoorlijke?
-Ja, ik heb een flinke.
-Begint ie al een beetje te groeien?
-Nou, het lukt nog niet erg.
Op de homolijn blinkt een conversatie als deze uit door subtiliteit en rijkdom van woordkeus. Er wordt oeverloos gebabbeld, maar zodra puntje bij paaltje komt versmalt de woordenschat van de betrokkenen zich tot die van een driejarige.
- Hoe is 't nou?
- Lekker.
- Ben je nu heel geil?'
- Ja.
- Ik ook hoor, lekker he?
- Oooh wat lekker.
- Ja, ik word ook hartstikke geil.
- Oeh, lekker op en neer.
- Ja, lekker. Lekker!
De oerkreten worden nu en dan afgewisseld met een waar verbaal vuurwerk, zoals 'Nou, hij zit er helemaal in nu' of 'Zuigen maar, met mekaar. Ik pomp wel!' Ons kent ons, op de homolijn. Er zijn veel habitués, en sex gaat hier vaak een merkwaardige fusie aan met meligheid. Het is de slaapzaal van de jeugdherberg, waar de brutaalste jongens vieze moppen vertellen, terwijl de anderen zich slapende houden en zich onder de dekens verkneukelen.
- Geert, laten we een spelletje kwartetten. Heb jij van de dikke een grote?
-Uche! Wacht even, ik verslik me in een pinda.
Niets jongetjes-achtigs is deze volwassen Nederlanders vreemd:
-Hoe groot is je lul?
-Nou, een centimeter of 17. En die van jou?
-'k Weet niet. Centimeter of 17, 18.
Als een bliepje verraadt dat een groentje is gearriveerd, wil het wel eens voorkomen dat de reeds aanwezigen onder de uitroep 'Kleed jij je maar eens uit, mannetje!' overgaan tot een genadeloze tele-groepsverkrachting. Tussen het gehijg door mompelt iemand: 'Als we alle vier tegelijk klaarkomen...oeh, wat een sperma zal er vloeien.'
Op sommige homolijnen zijn ook gastheren in actie, maar het soort speelse uitdagingen waarin de dames van de Orgiefoon excelleren, ontbreekt hier totaal. Het spontaniteitsniveau is ongeveer dat van de Hoorspelkern. Een wat langere beluistering leert dat de séances zich afspelen volgens een strak stramien. Onder het uitspreken van steeds dezelfde formules wordt een kort voorprogramma afgewerkt, dat voornamelijk bestaat uit technische voorbereidingen: het broodnodige opwarmen en een enkele bevochtiging.
'Begin je al een beetje klaar te komen?' vraagt een van de gastheren, een vermoeide routinier bij wie je de treurigheid van de snor hoort druipen. Hij brengt zijn empathie voor het gehijg tot uiting in een aanmoedigend uh..hum, ongeveer zoals een radioverslaggever die de geïnterviewde meer wil laten zeggen, maar te lui is om zelf een nieuwe vraag te stellen. Deze plastic benadering lijkt de klanten in het geheel niet te deren.
Sluipend langs Neerlands sleutelgaten legde ik ook mijn oor te luisteren bij de Partyline, een populaire 'babbelbox' voor tien deelnemers, 's nachts alleen voor volwassenen. Als ik rond twaalf uur bel hoor ik een Rotterdamse damesstem: 'Zeg Karin, heb jij nog wat leuks beleefd in je vakantie?' 'Ja, ik had een mol onder m'n tentzeil.'
Vijf minuten later draai ik het nummer nog eens. '..met een
zaklantaarn op z'n kop geslagen,' klinkt het Rotterdams, 'uiteindelijk hebben we de tent verplaatst.' 'Ik heb wel eens salamanders in m'n tent gehad.' Ik leg weer neer. Schoenmaker hou je bij je leest. Mijn wetenschappelijke belangstelling wordt hier niet bevredigd, en ik schakel weer over op de Orgiefoon.
Tien minuten later probeer ik het nog een keer. Reuzewespen. Een kwartier daarna is het gesprek beland op schorpioenen, als een bliep klinkt, en een vrolijk 'Hallo! Met Max!'
'Wacht even joh, dat meisje zit wat te vertellen!'
'Ik klamp me heel stevig aan je vast. Mijn handpalmen tegen jouw handpalmen. Kom maar helemaal in m'n armen. En ik zoen je overal met kleine zoentjes. Ik draai kringetjes met m'n tong rond je naveltje, en ga er dan met het puntje in. Oh! ik streel heel zacht je lies.'
Wat nu? Handpalmen? Naveltje? Zacht? Het scheelt slechts twee cijfers, het kleine verschil tussen de homobox en de lesbifoon.
-Weet je dat je heel mooi bent als je klaarkomt?
-Oooooh.
De gastvrouwen van de (weinige) lesbische lijnen zijn geen minnaressen, zoals hun hetero‑collega's, noch sexuele loodgieters zoals de homogastheren, maar vriendinnen. Ook het afscheid is lief, er wordt tijd voor genomen. Steeds geeft de ander nog een kusje toe. De gastvrouw loopt nog een heel stukje mee. Tot de bushalte. En ze wuift.
Hoe anders verloopt het afscheid na het homohoogtepunt. Als het gezucht aan beide zijden verstomd is, klinkt bijvoorbeeld 'Okay. Ik hoor je nog wel een keer.' 'Okay, tot ziens hè.' Soms zijn het de langste zinnen die tijdens de hele ontmoeting werden uitgesproken.
In veel gevallen wordt de rompslomp van het afscheid nemen geheel vermeden. Op de homolijnen wordt vaak gewoon neergelegd:
-Ben je d'r zowat?
-Ja.
-Ik ook.
-Doet ie 't?
-Nee.
-Bij mij wel.. tuut..tuut..tuut..tuut..
Neerleggen is ook handig als iets je niet bevalt:
-Geil mij ook eens een beetje op als je wilt.
-tuut..tuut..tuut..
Of als je gepikeerd bent:
-Met Erik. Met wie spreek ik nu?
-Met John.
-O, ben jij 't weer.
-Dank je wel. Tuut..tuut..tuut..
De lesbische en de homolijnen zijn elkaars spiegelbeeld in seksuele omgangsvormen. Aaibaarheid enerzijds, horkerigheid anderzijds bereiken er hun hoogtepunten. De fantasieën van de onderscheiden geslachten kunnen nergens beter geobserveerd worden dan waar men onder 'gevoelsgenoten' is. Beter dan welk onderzoekinstrument ook is de telefoon in staat, het verschil bloot te leggen tussen het vrouwen- en het mannenseksparadijs. In het ene is het 'invoelend' babbelen niet van de lucht. In het andere wordt stilzwijgend aangepakt.