[ PSY, 10/2002 ]
Onlangs viel mijn oog op een nieuwe loot aan de tot in de hemel reikende bonenstaak van counselingbureaus en persoonlijke-groeicursussen. Een personal coach biedt begeleide 'wandel- en reflectietochten' aan, waarbij wordt 'stilgestaan' bij vragen als 'wat wil ik echt met mijn leven' en 'maak ik maximaal gebruik van mijn talenten'.
Nu ben ik nooit zo'n fan geweest van wat vroeger 'xoelapepelen' heette, maar hier wordt het toch wel buitengewoon bont gemaakt! Zelf ben ik een enthousiast lange-afstandswandelaar. Ik durf rustig te zeggen dat ik door het maken van die tochten persoonlijk ben 'gegroeid'. Iedereen die zich afvraagt wat ie met zijn leven wil, kan ik een paar maanden lopen van harte aanbevelen. Maar het inhuren van een personal coach is het domste dat je daarbij kan doen. Niet alleen omdat je jezelf vermoedelijk met een zemelende slijmbal opscheept. Het is veel erger: de aanwezigheid van je begeleider zal je plan doen mislukken.
Zelf heb ik jaren geleden van Santiago de Compostela naar Amsterdam gelopen. De eerste twee maanden dacht ik veel na over wat ik nu eigenlijk met mijn leven wilde. In mijn hoofd zat een kleine personal coach die niet moe werd die vraag op allerlei manieren te herhalen. Maar antwoorden? Ho maar. De antwoorden weigerden uit hun holletje te komen. In mijn hoofd bleef alleen de vraag resoneren, op het ritme van mijn voetstappen.
Dat duurde zo voort tot ik de Loire voorbij was en voortstapte door het Ile de France. Het was eind augustus en de velden lagen er verlaten bij. 's Ochtends waren ze overdekt met een ijle grondmist, later trok die op, en dat was het enige dat er zo'n dag gebeurde. Verder was alles bewegingloos, uitgestrekt en kaal. Op een avond in zo'n dorpje dat niet door een kerk maar door een silo wordt gedomineerd, legde ik me te slapen in het plaatselijke hotel. Maar eerst even mijn dagboek bijwerken. Eens even kijken, wat had ik vandaag allemaal bedacht?
Met moeite zetten mijn hersens zich in beweging. Mijn ogen gleden langs het eenpersoonsbed, bleven even haken aan de wastafel met aparte kraan voor warm en koud water, maar dat was het enige dat er gebeurde. Ik had die dag simpelweg aan niets gedacht! Toen vond ik dat een beetje merkwaardig, maar later wende ik eraan en uiteindelijk ben ik eraan verknocht geraakt. Een tijdlang aan niks denken is het meest verfrissende dat een mens tegenwoordig kan doen. Bevrijding van gedachten, en gratis voor niks.
Dat hadden ze in het oosten al lang bedacht, onder het motto 'mediteren', maar wij nu in het westen hebben het meer nodig dan zij. De hele dag moeten wij nadenken, ons netwerk en onze agenda bijhouden, en keuzen maken uit talloze mogelijkheden op talloze gebieden. Op een wandeltocht valt er niks te denken en niks te kiezen. Doorstappen moet je. 'Stilstaan' bij levensvragen schiet niet op. Veeleer ben ik geneigd onze hersenpan te beschouwen als een akker die periodiek een tijd braak moet liggen, of met lupine moet worden ingezaaid, om uitputting te voorkomen en lucht en vruchtbaarheid te herwinnen. Dat geldt meer dan ooit nu wij onze hoofdakker zo ongelofelijk intensief gebruiken.
Op pad gaan met een coach betekent dat je jezelf de gelukzaligheid ontzegt van het dolce pensare niente. Moet je tóch weer iets. Raak je alleen maar verder van huis.